ZAMAK DOVER: Engleska linija odbrane i kuća duhova

Mnogi su bezuspešno pokušavali da ga osvoje. U njemu su obitavali i kraljevi, a danas ga naseljavaju utvare koje traže izgubljene ljubavi


Dover, grad u istočnom Kentu, jedna je od vodećih engleskih luka, u koje na stotine brodova i feribota uplovljava u toku dana. Ipak, glavna atrakcija ovog gradića na Lamanšu je mnogo starija od brodova i krstarica, i nalazi se na čuvenim belim liticama iznad luke. To je zamak Dover, tvrđava koja dominira nebom iznad grada poslednjih 2.000 godina, a služila je kao prva linija odbrane od okupatora.

Kada bi se birale reči kako opisati zamak Dover, onda bi prava bila impresivno. To nije samo zamak, to je ogroman kompleks utvrđenja koji datira još iz vremena rimske vladavine u Engleskoj i svaki njegov kutak ima svoju priču ni nalik drugoj.
Majkl, student istorije na Univerzitetu Kent, radi kao vodič u zamku kako bi zaradio za džeparac. Svoju grupu posetilaca prvo vodi do svetionika Faraosa, koji je podignut odmah do litice i za kojeg se kaže da je najstarija građevina u Britaniji, izgrađena 50. godine nove ere. Odmah do Faraosa nalazi se obnovljena anglikanska crkva koja je, kao i svetionik, otvorena za posetioce.
Jedna od najvećih atrakcija zamka je Velika kula koja je građena između 1181. i 1187. godine za kralja Henrija II, koji je u istoriji zapamćen kao naručilac ubistva Tomasa Beketa, ali otac kralja Ričarda Lavlje Srce. Kula je visoka osam spratova, a bedemi su debeli od pet do sedam metara. Sa nje se pruža fantastičan pogled na grad i luku, a ako je vreme lepo može da se vidi i francuska obala.

- Kroz istoriju zamak je imao veliki značaj, a bio je prva linija odbrane od okupatora i osvajača - objašnjava Majkl njegovu svrhu.

Tako je bilo i 1216. kada su Francuzi, potpomognuti odmetnutim baronima, napali Englesku kako bi zbacili kralja Džona sa vlasti. Ipak, nisu uspeli, a na ovim zidovima mogu se videti tragovi bitke.

Zamak je jedno vreme bio i dom engleskog kralja Henrija VIII koji je 1539. godine kratko boravio u njemu.

- Pripreme za njegov dolazak mogu da se porede sa posetama svetskih lidera danas. Samo zbog njega je donet kraljevski tron, mnoštvo ličnih stvari i njegov nameštaj kako bi se osećao kao kod kuće - priča Majkl posetiocima.

Na presto se nažalost ne može sesti, ali se makar na trenutak može osetiti kako su raskošno živeli engleski srednjovekovni vladari. Tu je i muzej "Princeze od Velsa i kraljice" u kojem se može videti kako se razvijala armija od sredine 16. veka pa do današnjih dana. Ukoliko ostane malo vremena, Majkl vodi turiste do srednjovekovnih tunela ili podzemnih utvrda koje su sagrađene u 12. veku, a koje su služile za dopremanje hrane i vode dok je zamak bio pod opsadom.

Nešto novijeg datuma i daleko popularniji su tajni ratni tuneli iz kojih se vodila akcija evakuacijevojnika iz okupiranog Dankerka u Francuskoj na početku Drugog svetskog rata. Tuneli su zapravo nastavci već postojećih srednjovekovnih koji su otkopani u 19. veku, ali su pred sam rat prošireni na tri nivoa ispod zemlje. Posetioci danas mogu da obiđu samo dva nivoa, ali će putovanje kroz njih biti više nego zanimljivo.

U prvom delu jednočasovne podzemne ture prolazi se kroz bolnicu uz zvučne efekte koji vraćaju u vreme Drugog svetskog rata. Tako se čuju vojnici koji pričaju i bombe koje eksplodiraju nad glavama, dok pri svakom udaru svetlo zatreperi. U daljini se čuje glas hirurga koji pokušava da spase nogu ranjenom pilotu, a uz naraciju koja ide sa razglasa, može da se vidi i realistična izložba bolničkih kreveta i nosila prekrivenih krvavim mrljama.

Drugi deo ture se sastoji iz obilaska komandnog centra, sobe iz koje se rukovodilo vazdušnim napadima, telefonskom centralom i drugim prostorijama iz koje se Engleska branila od Nemačke invazije.

- Odavde su Vinston Čerčil i admiral Remzi rukovodili operacijom "Dinamo", kada je 388.000 vojnika spašeno iz okupirane Francuske. Baš na ovoj stolici je sedeo Čerčil dok je uz cigaru nervozno očekivao izveštaj sa terena - opisuje Majkl komandni centar.


I tu se putovanje kroz istoriju završava. Oduševljenim posetiocima na kraju ture Majkl priča o duhovima koji obitavaju u zamku. Njih je devet, a najpoznatiji je Semi, mornarički oficir koji moli posetioce da mu pomognu da pronađe svoju izgubljenu ljubav Helen. Malo hrabriji, za 500 funti mogu da se druže sa njim i ostalim utvarama, ali samo u zimskom periodu, kada se ranije smrkava.